Nhìn lại kết quả gần bốn năm triển khai thực hiện chính sách Bảo hiểm thất nghiệp

Ngày 21.11.2012, Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 100/2012/NĐ- CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 127/2008/NĐ- CP ngày 12.12.2008 của Chính phủquy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm thát nghiệp và có hiệu lực thi hành từ ngày 15.01.2013 với những quyđịnh về đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ học nghề, trình tự và thủ tục thực hiện bảo hiểm thất nghiệp (trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày bịmất việc làm hoặc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc nếu ngườilao động chưa có việc làm mà có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp thì người lao động thực hiện đăng ký thất nghiệp với cơ quan lao động); người lao động khi nộp hồ sơ hưởng bảo hiểmthất nghiệp phải xuất trình Sổ bảo hiểm xã hội hoặc bản xác nhận của cơ quan Bảo hiểm xã hội về việc đóng bảo hiểm thất nghiệp; trong thời hạn 5 ngày(tính theo ngày làm việc), kể từ ngày nhận được quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp của cơ quan lao động, cơ quan Bảo hiểm xã hội thực hiện chi trả tiền trợcấp thất nghiệp hằng tháng hoặc trợ cấp một lần cho người lao động. Trường hợp,cơ quan Bảo hiểm xã hội không thực hiện việc chi trả theo đúng thời hạn quyđịnh hoặc từ chối yêu cầu chi trả các chế độ bảo hiểm thất nghiệp không đúng quy định của pháp luật thì cơ quan Bảo hiểm xã hội phải có văn bản thông báo cho cơ quan lao động và người lao động biết và nêu rõ lý do;  quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động về bảo hiểm thất nghiệp thông báo với cơquan lao động khi có biến động lao động làm việc tại đơn vị theo hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang khẩn trương xõy dựng và ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều củaThông tư số 32/2010/TT- BLĐTBXH nếu trên.

2. Tổ chức triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời:

- Để triển khai thực hiện tốt chính sách bảo hiểm thất nghiệp, Bộ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội đã ban hành các văn bản hướng dẫn chỉ đạo về việc triển khai thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp nhằm tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về chính sách bảo hiểm thất nghiệp; bảo đảm về biên chế, cơ sở vật chất cho Sở Lao động-Thương binh vàXã hội tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, Trung tâm Giới thiệu việc làm; thành lập Phòng Bảo hiểm thất nghiệp thuộc Trung tâm Giới thiệu việc làm, thành lập các văn phòng đại diện của Trung tâm Giới thiệu việc làm tại một số quận, huyện để thực hiện nhiệm vụ và về vấn đề tài chính....

- Tổ chức Hội nghị tập huấn triển khai thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp cho 63 Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, Trung tâm Giới thiệu việc làm và một số cơ quan có liên quan cả nước; tổchức các lớp tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác bảo hiểm thất nghiệp;

- Tổ chức thông tin, tuyên truyền các chế độ, chính sách về bảo hiểm thất nghiệp tại các khu công nghiệp, tại các địa phương và trên các phương tiện thông tin đại chúng (tổ chức họp báo, trả lời trựctiếp trên đài phát thanh, truyền hình, chuyên đề trên báo viết); xuất bản tờ rơi và đĩa DVD tuyên truyền về bảo hiểm thất nghiệp; xây dựng cuốn Sổ hướng dẫn nghiệp vụ và sách hỏi đáp về bảo hiểm thất nghiệp. Đồng thời, triển khai các hoạt động trong khuôn khổ các dự án Quốc tế ; khắc phục những khó khăn vướng mắc còntồn đọng; xây dựng phần mềm quản lý bảo hiểm thất nghiệp; thực hiện chương trình phối hợp giữa Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội và Bảo hiểm xã hội Việt Nam...Các hoạt động triển khai nêu trên được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương và có sự phối hợi chặt chẽ giữa các ngành.

Các Trung tâm Giới thiệu việc làm đã khẩn trương thành lập Phòng Bảo hiểm thất nghiệp và thành lập các văn phòng đại diện, chi nhánh và các điểm tiếp nhận đăng ký thất nghiệp và giải quyết các thủtục hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại một số quận, huyện hoặc cụm quận, huyện để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người thất nghiệp đến đăng ký thất nghiệp; tuyển dụng và đào tạo nghiệp vụ cho cán bộ thực hiện nhiệm vụ về bảo hiểm thất nghiệp;trang bị cơ sở vật chất để đảm bảo phục vụ cho nhiệm vụ mới được giao về bảo hiểm thất nghiệp; thực hiện tốt việc tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp.

Việc giải quyết hưởng bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện theo quy trình chuẩn từ khâu tiếp nhận hồ sơ, đăng ký thất nghiệp, xem xét và ban hành quyếtđịnh hưởng trợ cấp thất nghiệp,tư vấn, giới thiệu việc làm, hỗ trợ học nghề cho người thất nghiệp. Trong quá trình thực hiện được thực hiện theo phương châm 3 đúng “đúng đối tượng, đúng chế độ,đúng thời hạn” đã đảm bảo thực hiện quyền lợi một cách tốt nhất cho người thất nghiệp.

3. Số lượng người tham gia bảo hiểm thất nghiệp tăng nhanh: Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, năm 2009 có 5,9 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, tổng số thu là 3.510,7 tỷ đồng; năm 2010 số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp trên7,2 triệu người tăng 20,2% so với năm 2009, tổng số thu khoảng 5.400,3 tỷ đồng; năm 2011, cả nước có 7,9 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, tăng 10,1% so với năm 2010, chiếm 78,7% so với đối thượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc với số thu là 5.730,3 tỷ đồng. Năm 2012 có trên 8 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp và cân đối quỹ đã kết dư từ năm2009 đến tháng 5/2012 kết dư là 16.537 tỷ. Theo dự tính với các quy định về mức đóng, mức hưởng hiện hành quỹ bảo hiểm thất nghiệp đảm bảo an toàn.

4. Tổ chức thực hiện kịp thời, đúng pháp luật giải quyết hưởng bảo hiểm thất nghiệp:

Các Trung tâm Giới thiệu việc làm đã tổ chức tiếp nhận đầy đủ, kịp thời, đúng quy định đăng ký thất nghiệp đối với981.741 người (tính đến tháng 11/2012), trong đó năm 2010 là 189.611 người, năm2011 là 335.901 người (tăng 77,15% so với năm 2010) và tính 11 tháng năm 2012 là456.299 người (tăng 35,82% so với cả năm 2011). Việc số người đăng ký thất nghiệp năm 2012 tăng là do số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp trong các năm gần đây ngày càng tăng, số người đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp tăng nhanh do đã đủ tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp, do khó khăn kinh tế buộc nhiềudoanh nghiệp phải giảm lao động, một số doanh nghiệp phải di dời do thực hiện quy hoạch đô thị hoặc di dời do ô nhiễm môi trường, ...

Đã quyết định để hưởng trợ cấp thất nghiệp đối với 838.874 người, trong đó nữ chiếm50,35% ; số người được tư vấn, giới thiệu việc làm là 648.370 người, chiếm77,29% số người được hưởng trợ cấp thất nghiệp; số người được hỗ trợ học nghề tăng nhanh, năm 2010 mới có 270 người thất nghiệp có nhu cầu và đề nghị được hỗ trợ,đến năm 2011 lên 1.037 người được hỗ trợ học nghề và 11 tháng năm 2012 đã có4.213 người được hỗ trợ học nghề, bằng 406% cả năm 2011.

  Một số địa phương có số lượng người đăng ký thất nghiệp và đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp lớn là thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, tỉnh Đồng Nai và thành phố Hà Nội.

Quá trình tổ chức, triển khai thực hiện đã khẳng định đâylà chính sách đúng đắn có tác động trực tiếp, thiết thực tới người lao động, người sử dụng lao động, góp phần đảm bảo an sinh xã hội,được người sử dụng lao động, người lao động đón nhận một cách tích cực,được dư luận xã hội đánh giá là một trong những chính sách sớm đi vào cuộcsống.

Để thực hiện tốt hơn nữa chínhsách bảo hiểm thất nghiệp trong thời gian tới, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau :

- Tiếptục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp: Tiếptục tổ chức rà soát, phát hiện, sửa đổi và bổ sung kịp thời các văn bản hướngdẫn thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp; khẩn trương nghiên cứu xây dựng Luật Việc làm, trong đó có nộidung về bảo hiểm việc làm nhằm bổ sung các quy định nhằm hạn chế, ngăn ngừa thất nghiệp, đồng thời hoàn thiện các chế độ bảo hiểm thất nghiệp hiện hành và quảnlý lao động...; sớm ban hànhThông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 32/2010/TT- BLĐTBXH ngày 25 tháng 10 năm 2010 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 127/2008/NĐ-CPngày 12 tháng12 năm 2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm thất nghiệp để hướng dẫn thihành Nghị định 100/2012/NĐ- CP của Chính phủ.

- Tăng cường công tác thông tin,tuyên truyền: về các chế độ, chính sách về bảo hiểm thất nghiệp với nhiều hình thức phù hợp với từng nhóm đối tượng nhằm nâng cao nhận thức về bảo hiểm thất nghiệp, nhất là người lao động ở vùng sâu vùng xa, ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ, viên chức tại các đơn vị sựnghiệp công lập. Tiếp tục tổ chức các hội nghị tập huấn cho cán bộ thực hiện chínhsách bảo hiểm thất nghiệp, cán bộ nhân sự tại các doanh nghiệp, tổ chức.

- Xây dựngvà thực hiện các biện pháp để quản lý lao động: Làm cơ sởcho việc xác định và nắm chắc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, thực hiện các chế độ bảo hiểm thất nghiệp.

- Phát hiện,ngăn chặng và xử lý vi phạm: Kịp thời phát hiện, ngănchặng và có biện pháp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, hành vi lạm dụng chính sách bảo hiểm thất nghiệp để trục lợi. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc thựchiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp.

- Tăngcường các điều kiện để thực hiện bảo hiểm thất nghiệp:

 Tăng cường cơ sở vật chất, cán bộ và kinh phí cho các Trung tâm giới thiệu việc làm để tiếp nhận, giải quyết và quản lý người thất nghiệp;hoàn thiện phần mền quản lý bảo hiểm thất nghiệp để thực hiện trên phạm vi cả nước,chia sẻ thông tin giữa các cơ quan có liên quan.

- Tăngcường công tác phối hợp giữa các cơ quan có liên quan: trong việc thực hiệnchính sách bảo hiểm thất nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho ngườilao động khi tham gia và thụ hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở từng địa, trướchết là ngành Lao động- Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội, Công đoàn.

- Tăng cường hợp tác quốc tế tronglĩnh vực bảo hiểm thất nghiệp./.                                                                                                                                                                                                      Lê Nga

Nguồn: vieclamvietnam.gov.vn