Ngoài chính sách hỗ trợ của nhà nước, các địa phương cần đẩy mạnh hoạt động tư vấn và tăng cường các phiên giao dịch việc làm
Theo ông Huỳnh Hồ Đại Nghĩa, chuyên gia trong lĩnh vực XKLĐ, tình hình nguồn cung khó khăn sẽ vẫn tiếp diễn kéo dài trong năm 2021. Dự kiến sang năm 2022, khi việc tiêm vắc - xin Covid-19 của các nước, bao gồm cả Việt Nam, được tiến hành đại trà thì số lượng NLĐ đăng ký đi làm việc nước ngoài mới có hy vọng hồi phục.
Xét theo nhu cầu sử dụng lao động từ các quốc gia tiếp nhận, không khó nhận ra nhiều sự thay đổi do tác động bởi dịch Covid-19. Tình trạng này chủ yếu đến từ các nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan. Dịch Covid-19 đã khiến các hoạt động kinh tế - xã hội ở các quốc gia tiếp nhận bị xáo trộn và điều này cũng đã ảnh hưởng đến nhu cầu sử dụng lao động Việt Nam. Ví dụ, Nhật Bản đã cơ bản hoàn thành các công trình phục vụ cho Olympic 2020, vì thế nhu cầu sử dụng lao động cho các ngành nghề liên quan đến công tác chuẩn bị đã tạm thời ngừng lại. Đồng thời, do hoạt động xuất khẩu bị đình trệ, đơn đặt hàng các đối tác suy giảm nên một số ngành nghề liên quan đến công nghệ ôtô, lắp ráp điện tử ở Nhật Bản cũng đã giảm nhu cầu tuyển dụng lao động từ các nước, đặc biệt là từ Việt Nam. Một bộ phận lớn NLĐ Việt Nam vẫn còn đang kẹt lại ở các quốc gia tiếp nhận. Theo số liệu thống kê, hiện có hơn 26.000 lao động hết hạn hợp đồng chưa thể về nước. Để giải quyết vấn đề này, các nước tiếp nhận đã ban hành các chính sách tạm thời về việc tái sử dụng số lao động hết hạn hợp đồng lao động (gia hạn hợp đồng, chuyển đổi tư cách lao động). Do đó, các công ty tiếp nhận sẽ không có nhu cầu tuyển mới. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến việc giảm nhu cầu tiếp nhận lao động mới. Tờ Nippon đưa tin, hiện chỉ có một số ít DN Nhật Bản khi được khảo sát trả lời rằng có dự định tuyển thêm lao động trong năm 2021 do lo ngại những tác động tiêu cực của dịch Covid-19 sẽ còn kéo dài. Trong số 494 công ty được khảo sát vào tháng 12-2020, chỉ có khoảng 35,4% DN có kế hoạch sẽ tuyển dụng lao động nước ngoài vào năm 2021. Trong khi con số đó là 50,6% vào năm 2019.
Để tháo gỡ tình trạng trên và phục hồi thị trường XKLĐ, theo các chuyên gia, Chính phủ cần tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ. Về phía các cơ quan nhà nước, bên cạnh việc xây dựng chính sách hỗ trợ tốt cho NLĐ, cần tiếp tục phát huy các chính sách phòng chống dịch bệnh hiệu quả hiện nay. Với việc Việt Nam được đánh giá xếp hạng an toàn cao, NLĐ sẽ nằm trong nhóm được ưu tiên nhập cảnh vào các quốc gia tiếp nhận. Về phía các địa phương cung ứng nguồn lao động, cần tăng cường tổ chức tư vấn, hội thảo, phiên giao dịch việc làm theo hình thức mới trong tình hình mới. Về phía các DN phái cử, bên cạnh việc sàng lọc các đối tác chất lượng, cần nghiên cứu triển khai các biện pháp đào tạo, phỏng vấn mới để đáp ứng nhu cầu cho phía DN tiếp nhận. Ví dụ, các DN có thể hoàn thiện quy trình 3-ON: khai hồ sơ online, phỏng vấn online, đào tạo online để tạm thời triển khai các đơn hàng tuyển dụng trong thời kỳ mới.
Chuẩn bị tâm thế thoải mái
"NLĐ đang chờ xuất cảnh thay vì bi quan khi chờ đợi lịch bay, cần tận dụng thời gian này để trau dồi thêm ngoại ngữ, tay nghề, tác phong, nâng cao năng lực, luôn trong trạng thái tốt nhất và sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu công việc từ chủ sử dụng lao động ngay khi được nhập cảnh. Đối với NLĐ đang có ý định tham gia chương trình, họ nên lạc quan vào một tương lai kiểm soát tốt dịch bệnh của chính phủ các nước, đặc biệt khi đã có vắc-xin. Từ đó chuẩn bị một tâm thế thoải mái để chọn đúng công ty phái cử có uy tín cũng như các chương trình đi làm việc nước ngoài chất lượng, an toàn" - ông Huỳnh Hồ Đại Nghĩa lưu ý.