BH thất nghiệp góp phần ổn định thị trường lao động, giảm tỷ lệ đói nghèo

BH thất nghiệp hỗ trợ hàng triệu lao động

Báo cáo việc thực hiện BH thất nghiệp 9 tháng năm 2020 của Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB&XH) cho thấy, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covd-19, số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) 9 tháng đầu năm 2020 tăng cao so với cùng kỳ các năm.

Cụ thể, số người nộp hồ sơ 9 tháng của năm 2020 là 896.787 người, tăng 33,5% so với cùng kỳ năm 2019; 47,7% so với năm 2018; 69,5% so với năm 2017; 95,9% so với năm 2016 và tăng 119,5% so với năm 2015. Bình quân, số người nộp hồ sơ hưởng TCTN là 99.643 người/tháng; 60/63 địa phương có số người nộp hồ sơ tăng so với cùng kỳ năm 2019. Số người nộp hồ sơ BH thất nghiệp chủ yếu tập trung ở những vùng kinh tế phát triển, thu hút nhiều lao động như vùng Đông Nam Bộ (37,7%), vùng Đồng bằng sông Cửu Long (18,3%), vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung (18,1%)… Đáng chú ý, dù số lượng NLĐ nộp hồ sơ BH thất nghiệp tăng nhưng quy mô lại tập trung ở một số địa phương và chủ yếu ở những trung tâm kinh tế, văn hóa của cả nước như TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Hà Nội, Đồng Nai, Long An.

Chỉ riêng 5 địa phương (TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Hà Nội, Đồng Nai, Long An) số người nộp hồ sơ hưởng TCTN đã chiếm 43,5% so với cả nước (389.813 người), tăng 28,7% so với 9 tháng đầu năm 2019, cụ thể: TP HCM 158.431 người, tăng 24,4% so với cùng kỳ năm 2019; Bình Dương 84.034 người, tăng 38,1%; Hà Nội 64.567 người, tăng 22,4%; Đồng Nai 52.917 người, tăng 28,9%; Long An 29.864 người, tăng 43,3%. Một số địa phương phát triển về ngành dịch vụ, du lịch thì số người nộp hồ sơ hưởng TCTN tăng cao so với 9 tháng đầu năm 2019 như Khánh Hòa 22.142 người, tăng 107,6% so với cùng kỳ năm 2019; Thừa Thiên- Huế 10.159 người, tăng 78,6%; Quảng Nam 18.610 người, tăng 74,5%; Lào Cai 1.919 người, tăng 73,4%; Ninh Bình 5.020 người, tăng 69,8%; Quảng Ninh 9.617 người, tăng 68,2%...

Thống kê của Cục Việc làm cũng cho thấy, trong tổng số người nộp hồ sơ hưởng TCTN, đa số là những người có HĐLĐ không xác định thời hạn (45,2%) và HĐLĐ từ 12- 36 tháng (44,8%). Đây là những lao động đã gắn bó với DN rất lâu, nhưng lại trở thành người rất dễ bị tổn thương khi mà kinh tế gặp phải những cú sốc. Đặc biệt, NLĐ giao kết hợp đồng làm việc chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ (5,2%) cho thấy một số lượng nhỏ viên chức nhà nước mất việc làm được hưởng TCTN. Mặt khác, số NLĐ giao kết HĐLĐ từ 3-12 tháng cũng chiếm tỷ trọng nhỏ (4,8%) cho thất những NLĐ ký HĐLĐ ngắn hạn, dễ mất việc làm (yếu thế) ít có cơ hội đủ điều kiện hưởng TCTN.

Thống kê cũng cho thấy, các ngành có NLĐ nộp hồ sơ hưởng TCTN thì ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có số lượng người nộp hồ sơ lớn nhất chiếm 42,0% số người nộp hồ sơ hưởng TCTN; tiếp đến là ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, hơi nước và điều hòa không khí với 4,8%; dịch vụ lưu trú và ăn uống 4,5%... Các ngành Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội 0,9%... Nghề nghiệp của NLĐ nộp hồ sơ hưởng TCTN tập trung chủ yếu ở một số nghề như: Thợ may, thêu và các thợ có liên quan chiếm 26,1% số người nộp hồ sơ hưởng TCTN; kế toán 3,4%; nhân viên bán hàng 3,1%; thợ lắp ráp 3,0%... Một số nghề ít bị thất nghiệp trước tác động của dịch bệnh Covid-19 như bác sỹ y khoa 0,6%; giao dịch viên ngân hàng 0,5%; luật sư 0,2%...

Gia tăng số lao động học nghề

Cũng theo Cục Việc làm, trong quý III/2020 tổng số người có quyết định hưởng TCTN trên cả nước là 331.124 người, tăng 29,5% so với cùng kỳ năm 2019. Tổng số người có quyết định hưởng TCTN 9 tháng đầu năm 2020 lên 839.260 người, tăng 31,0% so với cùng kỳ năm 2019 và tăng 0,4% so với cả năm 2019. Trong đó, 200.324 người có quyết định hưởng TCTN với thời gian từ 7-12 tháng, chiếm 23,9% so với tổng số người có quyết định hưởng TCTN.

Tổng số tiền chi trả TCTN tính theo quyết định hưởng là 14.828,9 tỷ đồng và mức hưởng trợ cấp bình quân NLĐ là 3 triệu đồng/người/tháng. Theo Cục Việc làm, tất cả NLĐ nộp hồ sơ BH thất nghiệp đều được tư vấn các chính sách lao động, việc làm, BH thất nghiệp cũng như tư vấn việc làm, tư vấn học nghề và trong  9 tháng đã tư vấn, giới thiệu cho 1.634.499 lượt người, bằng 182,3% so với số người nộp hồ sơ hưởng TCTN. Số người được giới thiệu việc làm là 158.393 người, bằng 17,7% số người nộp hồ sơ hưởng TCTN. Đặc biệt, 57/63 địa phương có quyết định hỗ trợ học nghề với NLĐ với số lượng là 19.653 người, bằng 2,3% số người có quyết định hưởng TCTN. Những nghề NLĐ chủ yếu đăng ký học là lái xe (23,7%); kỹ thuật nấu ăn (14,2%); kỹ thuật pha chế thức uống (6,1%); tin học văn phòng (5,3%)...

Từ thực tế địa phương, Lê Đăng Thanh- Giám đốc Trung tâm DVVL Thanh Hoá cho biết, năm 2020, do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, lao động nghỉ việc nhiều, chủ yếu là lao động phổ thông, phần lớn làm việc tại các ngành nghề yêu cầu tay nghề đơn giản như may mặc, giày da, chế biến nông, lâm nghiệp, thủy sản… Do đó, số lao động đến đăng ký và nộp hồ sơ xin hưởng BH thất nghiệp tăng so với năm 2019. Chính sách BH thất nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho NLĐ đăng ký và nộp hồ sơ hưởng TCTN, tổ chức tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hưởng TCTN nhanh chóng, kịp thời.

Qua hơn 11 năm thực hiện, BH thất nghiệp đã hỗ trợ khó khăn về kinh tế khi NLĐ bị thất nghiệp, đồng thời hỗ trợ NLĐ thất nghiệp được học nghề, tư vấn, giới thiệu việc làm, từ đó góp phần ổn định, phát triển kinh tế và công bằng xã hội; giúp NLĐ nhanh chóng tìm được việc làm, quay trở lại thị trường lao động, giảm tỷ lệ đói nghèo, thất nghiệp.

Bên cạnh đó, NLĐ còn được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí và được hỗ trợ học nghề khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định với mức hỗ trợ tối đa 1 triệu đồng/người/tháng trong vòng 6 tháng. Đồng thời, đẩy mạnh công tác thông tin thị trường lao động, nắm bắt nhu cầu tuyển dụng, việc làm trống của DN để tư vấn, giới thiệu việc làm cho người thất nghiệp. Mở rộng các hình thức hỗ trợ đào tạo nghề, liên kết với các cơ sở dạy nghề có uy tín và chất lượng tổ chức hỗ trợ học nghề cho NLĐ; tư vấn cho lao động thất nghiệp đủ điều kiện, sức khỏe, học vấn tham gia đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, giúp họ nhanh chóng tìm được việc làm, nâng cao thu nhập.