Mới đây, thông qua mạng, trao đổi thư từ qua mail, bằng những mời chào ngọt ngào và hợp đồng khá dễ dãi, một DN XKLĐ (giấu tên- xin gọi là Cty VN) đã suýt sập bẫy cú lừa ngoạn mục từ một Cty môi giới LĐ đi Canada làm việc.
| Hộ chiếu Easy-Link Accra gửi về cho 1 trong 5 LĐVN. |
Bài học này một lần nữa cảnh tỉnh các DN XKLĐVN trong hợp tác LĐ với đối tác nước ngoài.
"Mồi" ngọt từ Ghana
Ngày 19.5.2009, Cty VN nhận được lời mời hợp tác cung ứng LĐ sang Canada làm việc trong một nhà máy thuỷ sản từ Cty tuyển dụng Easy-Link Accra tại Ghana. Trong thư gửi Cty VN, ông Johnson Addo- Giám đốc Cty giới thiệu: Đây là Cty tuyển dụng chuyên cung ứng nhân sự ra nước ngoài được thành lập năm 1998. Hiện, Cty đang có các đối tác là các Cty thuỷ sản ở Alaska (Mỹ), Vancouver (Canada) và Madrid (Tây Ban Nha). Để chứng minh tính hợp pháp, ông Johnson Addo gửi cho Cty VN nhiều giấy tờ được scan rất rõ nét như: Chứng minh thư, hộ chiếu, đăng ký kinh doanh, thư yêu cầu tuyển dụng, thư uỷ quyền tuyển dụng từ đối tác nước ngoài; kèm theo bản hợp đồng hợp tác cung ứng LĐ.
Theo đó, LĐVN sẽ làm việc cho một nhà máy chế biến thuỷ sản tại bang Vancouver (Canada) với hợp đồng 2 năm, lương 20USD/giờ, làm việc 8 giờ/ngày và thời gian làm thêm không quá 4 giờ/ngày. Theo hợp đồng, Easy-Link Accra sẽ lo mọi thủ tục giấy tờ cho LĐ, tiền vé máy bay sẽ do chủ sử dụng LĐ chi trả; còn Cty VN phải trả cho Easy-Link Accra khoản phí 5.500USD/LĐ, được chuyển làm 2 lần (lần 1: 550USD/LĐ khi Easy-Link Accra hoàn thành các thủ tục, người LĐ có được visa; số còn lại sẽ chuyển khi LĐ tới Canada).
Ngoài ra, Cty VN phải lo những thủ tục cho người LĐ như giấy chứng nhận sức khoẻ, hộ chiếu, xác nhận lý lịch tư pháp... Thậm chí, Easy-Link Accra bày tỏ, nếu giấy chứng nhận sức khoẻ hoặc chứng nhận lý lịch tư pháp phía VN làm khó khăn thì Cty này có thể “làm giúp tại Ghana”(?!).
Quả thật, với những điều khoản quá thuận lợi trên, khó một DN XKLĐ nào của VN có thể từ chối hợp tác.
"Cá" cắn câu?
Hấp dẫn, nhưng không quá vồ vập. Cuối tháng 6.2009, Cty VN gửi danh sách 27 LĐ cho Easy-Link Accra, với đề nghị: Chọn ra 5 LĐ để thử nghiệm làm các thủ tục trước, sau khi 5 LĐ được đưa sang Canada an toàn sẽ làm tiếp cho số LĐ còn lại. Đáp lại yêu cầu trên, ngày 7.7.2009, Easy-Link Accra gửi cho Cty VN bản scan hộ chiếu và visa của 5 LĐVN, không quên kèm theo thư... đòi tiền.
Thời gian làm visa quá nhanh và sự dễ dãi trong các điều khoản tiếp nhận LĐVN vào Canada làm việc khiến Cty VN nghi ngờ. Đem nghi ngờ này đến hỏi nhiều nơi, trong đó có cả quan chức Bộ Ngoại giao cũng không thể khẳng định đó là visa thật hay giả, Cty VN chỉ nhận được lời khuyên là nên cẩn trọng.
Tìm kế hoãn binh bằng cách xin lùi thời hạn trả tiền; đồng thời Cty VN đồng ý trả 550USD/LĐ nếu chủ sử dụng LĐ tại Canada đặt vé cho LĐ và gửi code vé về VN. Nếu Easy-Link Accra đồng ý, Cty VN sẽ trả thêm 1.500USD/LĐ thay vì thỏa thuận 5.500USD ban đầu. Ngay lập tức, Easy-Link Accra gửi lại thư với nội dung: “Chúng tôi không cần thêm khoản tiền như đề nghị. Chúng tôi mong các ông trả khoản tiền 550USD/LĐ”.
Kiên quyết với đề nghị Easy-Link Accra gửi code vé của 5 LĐ mới chuyển tiền, nhưng lời đề nghị của Cty VN tiếp tục bị từ chối. Sau hồi thư đi-lại, Easy-Link Accra bất ngờ đưa ra đề nghị giảm từ 550USD/LĐ xuống còn 150USD/LĐ. Sự hạ giá đột ngột này càng khiến Cty VN nghi ngờ. Cuối cùng, thấy không thể kiếm chác của Cty VN dù chỉ là 750USD cho mấy tháng trời thả "mồi", Easy-Link Accra tự ý cắt đứt liên lạc. Tới đây, Cty VN hoàn toàn có cơ sở khẳng định đây là cú lừa ngoạn mục, tinh vi.
Tuy chưa để lại hậu quả, nhưng câu chuyện trên là lời cảnh tỉnh các DN XKLĐ cần thật cẩn trọng trong hợp tác LĐ với nước ngoài. Nếu chưa chắc chắn, tốt nhất nên thông qua Đại sứ quán VN tại nước sở tại để tìm hiểu kỹ thông tin, tránh để thiệt hại liên luỵ tới người LĐ.