Nhiều nước trên thế giới đã xuất hiện Bảo hiểm Thất nghiệp (BHTN) từ lâu, nhưng ở Việt Nam hình thức này mới đi vào hoạt động được hai năm. Hãy cùng so sánh để có cái nhìn tổng thể về Bảo hiểm Thất nghiệp Việt Nam và các nước trên Thế giới.
Có thể nói rằng Việt Nam là nước ra đời BHTN muộn nhất – 2009. Một trong những nước sớm nhất phải kể đến Đan Mạch- 1907; Canada- 1940; Pháp- 1958…. Tuy nhiên, số lượng người lao động thất nghiệp ở Việt Nam lại được đánh giá gần như thấp nhất – 2,6% chỉ sau Thái Lan 0,50%.
Hầu hết đối tượng tham gia là người lao động tự nguyện ( tại Việt Nam là người lao động có hợp đồng làm việc không xác định thời hạn với người sử dụng lao động có từ 10 lao động trở lên ). Ở Đan Mạch, đối tượng tham gia BHTN còn có thêm sinh viên mới tốt nghiệp đang tìm kiếm việc làm hoặc Bahrain là những người lần đầu đi tìm việc.
Ở các nước như Việt Nam, Bahrain,Canada, Đan Mạch, Pháp…..thì người lao động được tham gia dịch vụ công, các nước khác như Argentina, Hàn Quốc, Thái Lan thì không. Nếu như ở Canada, Quân đội được tham gia còn đại biểu dân cử không được phép thì ở Đan Mạch lại cho phép cả đại biểu dân cử tham gia dịch vụ công và ở Bahrain, Quân đội không được tham gia. Tại Việt Nam, viên chức có giao kết hợp đồng lao động được tham gia và không được tham gia đối với cán bộ cơ quan chính phủ và công chức có hợp đồng lao động không xác định thời hạn.
Vấn đề người lao động nước ngoài có được tham gia BHTN hay không? Tại các nước Bahrain, Canada, Đan Mạch, Pháp và Hàn Quốc, người lao động nước ngoài được phép tham gia BHTN nhưng tại Việt Nam, Argentina , Thái Lan thì không.
Tại nhiều nước, số tháng làm việc cần thiết để được hưởng BHTN là 12 tháng trong vòng 24-36 tháng liền kề trước khi mất việc. Riêng tại Canada là 420- 700 giờ ( tương đương 12- 20 tuần ); ở Pháp là 4 tháng trong vòng 28 tháng liền kề trước khi mất việc nếu trẻ hơn 50 tuổi, hoặc 4 tháng trong vòng 36 tháng liền kề trước khi mất việc nếu già hơn; Tại Hàn Quốc là 180 ngày trong 18 tháng liền kề trước khi mất việc; Và Thái Lan là 6 tháng trong vòng 15 tháng liền kề trước khi mất việc.
Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Việt Nam là 60%, Argentina là 50% cho 4 tháng đầu tiên sau đó thấp hơn, 60% cho người kiếm việc làm lần đầu tiên tại Bahrain, 55% ở Canada, cao nhất là Đan Mạch 90%; tại Pháp là 75% cho thu nhập thấp và 57% cho thu nhập cao, 50% cho người thất nghiệp ở Hàn Quốc và Thái Lan.
Thời giam chờ trước khi hưởng BNTH ở Đan Mạch là 3 tuần nếu nghề tự kinh doanh, 2 tuần cộng với thời gian được hưởng tiên trợ cấp thôi việc tại Canada, không tìm được việc làm trong vòng 15 ngày sau khi đăng ký thất nghiệp và 7 ngày ở Bahrain, Hàn Quốc, Thái Lan.
Về thời gian hưởng BHTN, 3-12 tháng ở Việt Nam; 4-12 tháng ở Argentina, tuy nhiên người lao động già hơn có thể được cộng thêm 6 tháng; 6 tháng ở Bahrain và Thái Lan; 14-45 tuần ở Canada, 24 tháng tại Đan Mạch; 4-24 tháng ở Pháp, 3-8 tháng ở Hàn Quốc.
Ngoài Việt Nam không có hình thức phạt khi người lao động chủ động chấm dứt hợp đồng lao động hay bị đuổi việc thì hầu hết các nước khác đều có. Trừ những trường hợp như không chủ ý, nghỉ bắt buộc.
Cơ quan vận hành ở các nước cũng khác nhau. Ở Việt Nam cơ quan Bảo hiểm xã hội chịu trách nhiệm thu và chi trả trợ cấp thất nghiệp, Cục Việc làm chịu trách nhiệm xử lý đơn yêu cầu bảo hiểm, Sở Lao động- Thương binh và Xã hội chịu trách nhiệm đưa ra quyết định. Với Argentina, cơ quan Thuế chịu trách nhiệm thu tiền đóng BHTN, cơ quan An sinh xã hội chịu trách nhiệm xử lý đơn yêu cầu bảo hiểm, đưa ra quyết định và chi trả BHTN. Bahrain, cơ quan An sinh xã hội chịu trách nhiệm thu tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp và thanh toán trợ cấp thất nghiệp, Bộ Lao động chịu trách nhiệm xử lý đơn yêu câu hưởng BHTN và đưa ra quyết định. Tại Canada, cơ quan Thuế chịu trách nhiệm thu tiền BHTN như Argentina nhưng chịu trách nhiệm xử lý đơn, ra quyết định và chi trả trợ cấp thất nghiệp là cơ quan dịch vụ Canada. Đan Mạch, Quỹ BHTN độc lập thu phí, xử đơn và chi trả trợ cấp thất nghiệp, cá nhân phải đăng ký tại trung tâm dịch vụ việc làm. Cơ quan chính phủ tại Hạt chịu trách nhiệm thu phí Bảo hiểm xã hội và thu phí BHTN, cơ quan Thị trường lao động độc lập chịu trách nhiệm xử lý hồ sơ và chi trả trợ cấp thất nghiệp tại Pháp.
Theo Molisa.gov.vn