11- B¶o hiÓm x· héi - b¶o hiÓm y tÕ.
- Nhµ níc quy ®Þnh chÝnh s¸ch vÒ BHXH nh»m b¶o ®¶m vËt chÊt vµ æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng trong c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng èm ®au, thai s¶n, hÕt tuæi lao ®éng, chÕt, bÞ tai n¹n lao ®éng , bÖnh nghÒ nghiÖp, mÊt viÖc lµm, gÆp rñi do hoÆc c¸c khã kh¨n kh¸c.
- C¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp cã sö dông lao ®éng lµm viÖc theo H§L§ cã thêi h¹n tõ ®ñ 3 th¸ng trë lªn vµ H§ kh«ng x¸c ®inh thêi h¹n ®Òu ph¶i tham gia BHXH b¾t buéc.
- B¶o hiÓm x· héi :
+ Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng 15 % l¬ng c¬ b¶n.
+ Ngêi lao ®éng ®ãng 5 % l¬ng c¬ b¶n.
§îc trî cÊp èm ®au, trî cÊp thai s¶n.
Trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, chÕ ®é hu trÝ, chÕ ®é tö tuÊt.
- B¶o hiÓm y tÕ:
+ Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng 2 % l¬ng c¬ b¶n.
+ Ngêi lao ®éng ®ãng 1% l¬ng c¬ b¶n.
+ §îc kh¸m ch÷a bÖnh t¹i c¬ quan y tÕ ®¨ng ký theo thÎ b¶o hiÓm.
- C¸c chÕ ®é ngêi lao ®éng ®îc hëng khi tham gia ®ãng BHXH:
+ Ngêi lao ®éng nghØ viÖc èm ®au, tai n¹n rñi do mµ cã x¸c nhËn cña ngµnh y tÕ ®îc hëng chî cÊp nh sau:
* §èi víi lao ®éng lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng:
30 ngµy/ n¨m cã thêi gian ®ãng BHXH díi 15 n¨m
40 ngµy/ n¨m cã thêi gian ®ãng BHXH tõ 15 n¨m - díi 30 n¨m
50 ngµy/ n¨m cã thêi gian ®ãng BHXH tõ 30 n¨m trë lªn
* §èi víi lao ®éng lµm nghÒ hoÆc c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i, lµm viÖc ë n¬i cã hÖ sè khu vùc tõ 0,7 trë lªn.
40 ngµy/ n¨m cã thêi gian ®ãng BHXH díi 15 n¨m
50 ngµy/ n¨m cã thêi gian ®ãng BHXH tõ 15 n¨m - díi 30 n¨m
60 ngµy/ n¨m cã thêi gian ®ãng BHXH tõ 30 n¨m trë lªn
+ Ngêi lao ®éng m¾c c¸c bÖnh cÇn ®iÒu trÞ dµi ngµy nh: BÖnh phong, suy tim, thÇn kinh... ®îc nghØ hëng chî cÊp èm ®au tèi ®a 180 ngµy/ n¨m kh«ng ph©n biÖt thêi gian tham gia BHXH nhiÒu hay Ýt ( Trong trêng hîp hÕt 180 ngµy vÉn ph¶i ®iÒu trÞ tiÕp th× ®îc hëng chî cÊp = 70% tiÒn l¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH tríc khi nghØ èm ( ®èi víi L§ cã 30 n¨m ®ãng BHXH ); 65% tiÒn l¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH tríc khi nghØ èm ( ®èi víi L§ cã díi 30 n¨m ®ãng BHXH ).
+ ChÕ ®é thai s¶n: Lao ®éng n÷ ®îc nghØ viÖc tríc vµ sau khi sinh con, ®èi víi L§ tham gia lo¹i h×nh BHXH b¾t buéc ®îc hëng 100% l¬ng tríc khi sinh vµ ®îc hëngtrî cÊp mét lÇn = 1 th¸ng l¬ng.( NÕu sinh ®«i tÝnh tõ con thø hai trë ®i ®îc nghØ thªm 30 ngµy )
nghØ 4 th¸ng víi L§ lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng
nghØ 5 th¸ng víi L§ lµm nghÒ, c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i, lµm viÖc chÕ ®é 3 ca hoÆc lµm ë n¬i cã phô cÊp khu vùc hÖ sè 0,5 - 0,7.
nghØ 6 th¸ng víi L§ lµm viÖc ë n¬i cã phô cÊp khu vùc hÖ sè 1.
NÕu xÈy thai ®îc nghØ viÖc vµ hëng trî cÊp 20 ngµy ®èi víi thai díi 3 th¸ng vµ 30 ngµy ®èi víi thai trªn 3 th¸ng.
+ ChÕ ®é hu trÝ : Nam ®ñ 60 tuæi cã 30 n¨m ®ãng BHXH
: N÷ ®ñ 55 tuæi cã 25 n¨m ®ãng BHXH
(møc l¬ng hu ®îc hëng tèi ®a lµ 75 % l¬ng (lÊy møc l¬ng cña 5 n¨m tríc khi nghØ hu céng l¹i chia b×nh qu©n ®Ó tÝnh)
+ ChÕ ®é tö tuÊt : ngêi lao ®éng ®ang lµm viÖc, nghØ chê gi¶i quyÕt chÕ ®é, ®ang hëng l¬ng hu, trî cÊptai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, khi chÕt th× ngêi lo mai t¸ng ®îc nhËn 8 th¸ng l¬ng tèi thiÓu.
Møc tiÒn tuÊt mµ th©n nh©n ®îc hëng hµng th¸ng tèi thiÓu lµ 40 % møc l¬ng tèi thiÓu trêng hîp th©n nh©n kh«ng cßn nguån thu nhËp nµo kh¸c vµ kh«ng cßn ngêi th©n trùc tiÕp nu«i dìng th× ®îc hëng møc trî cÊp hµng th¸ng lµ 70 % tiÒn l¬ng tèi thiÓu gåm cã con cha ®ñ 15 tuæi, bè mÑ c¶ bªn vî hoÆc chång ®· hÕt tuæi lao ®éng.